گزارش اخیر بخش حقوق بشر هیأت معاونت سازمان ملل متحد در افغانستان (یوناما) در مورد برگشت اجباری مهاجرین مورد بررسی قرار گرفتاخیراً گزارشی توسط بخش حقوق بشر هیأت معاونت سازمان ملل متحد در افغانستان (یوناما) منتشر شد که ادعا میکند مهاجرین افغان که از ایران و پاکستان اخراج میشوند، با شکنجه، انتقامجویی، بازداشتهای بیدلیل و تهدیدات امنیتی از سوی امارت اسلامی مواجه هستند.به منظور بررسی وقایع ذکر شده در گزارش، بر اساس حکم مقامعالی ریاستالوزراء امارت اسلامی افغانستان، کمیسیونی به ریاست وزارت امور خارجه و متشکل از وزارت امر بالمعروف و نهی عن المنکر و رسیدگی به شکایات، وزارت امور داخله و ریاست عمومی اطلاعات موظف شد تا گزارش را به صورت جامع بررسی کند و در صورت صحت وقایع، از ارگانهای حکومتی مربوطه و در صورت عدم صحت، از یوناما توضیح بخواهد.
با تعمیل این دستور، کمیسیون پس از نشستهای مختلف، یافتههای خود را به شرح زیر به اشتراک میگذارد:اگرچه این گزارش به صورت محدود به برخی اقدامات مثبت اشاره میکند، اما در کل، بهجای کمک به مهاجرین اخراجی، سعی کرده است از طریق بازی با کلمات، حقایق را تحریف کرده و با مغشوشکردن اذهان، مهاجرین را نگران کند. این گزارش عمدتاً تجربیات فردی معدود افرادی را که بر اساس ادعاها با مشکلاتی روبرو شدهاند، به تصویر میکشد، در حالی که تجربیات مثبت میلیونها افغان که در شرایط امن، آبرومندانه و باثبات به کشور خود بازگشتهاند، منعکس نشده است.این گزارش ادعا میکند که گزارش خود را بر اساس مصاحبه با تنها ۴۹ نفر تهیه کرده است، در حالی که میلیونها افغان به کشور بازگشتهاند.
بنابراین، انتخاب قضایا محدود و جانبدارانه است و بسیاری از موارد فقط به عنوان فرضیات بدون مدرک ذکر شدهاند که با روشهای تحقیق علمی مطابقت ندارد.این گزارش از اصطلاحاتی استفاده میکند که انگیزه سیاسی دارند و اصل بیطرفی را زیر سوال میبرند، مانند ادعاهای انتقامجویی، بازداشتهای خودسرانه، شکنجه و بدرفتاری.این گزارش بر اساس ادعاها/حوادث بسیار محدود تهیه شده است و تلاش میکند وضعیت را در تمامی کشور بر اساس چند حادثه تعمیم دهد.ادعاهای کلی و غیرمشخصی در آن مطرح شده بود که به دلیل ابهام در مکان، شخص و زمان، بررسی آنها غیرممکن بود. به عنوان مثال:ادعای زنی مبنی بر اینکه یک مقام نظامی خواهان ازدواج اجباری وی شده است.یا اشاره قاضی به ترس از جانش و اینکه از ترس نمیتواند از خانهاش بیرون شود.موارد قتل مهاجرین برگشتهٔ تخار و پکتیا به تفصیل بیان نشده و شواهد نیز به اشتراک گذاشته نشده است، اما گزارش آنها را مطرح میکند.
این گزارش عمدتاً بر جنبههای منفی مبتنی بر روشهای غیرمعیاری تمرکز دارد و تحولات مثبت در آن نادیده گرفته شده است.تصویر رویدادها در بازی با کلمات بسیار بزرگ نشان داده شده است.به رویدادها رنگ زبانی، سمتی و سیاسی داده شده است.این گزارش هویت و ارزشهای منحصر به فرد مذهبی و اجتماعی کشور را نادیده گرفته است.ذکر رویدادهای گذشته به جای رویدادهای مدتزمان گزارش، باعث میشود خواننده گمان کند که آنها رویدادهای جدیدی هستند.با نگاهی به مشکلات فوق، گزارش سعی کرده است نگرانیهای بیموردی را در اذهان عمومی ایجاد کند که گویا وضعیت فعلی کشور برای هموطنان برگشتکننده مساعد نیست.در یازدهم صفرالمظفر، اعضای کمیسیون، مسوولین مربوطهٔ یوناما را در مقر وزارت امور خارجه احضار کردند و موارد فوق به طور واضح با آنها در میان گذاشته شد و تأکید شد که آنها باید شیوهٔ گزارشدهی فعلی را به طور جدی بازبینی کرده و در جهت اصلاح کاستیهای علمی و حرفهیی مذکور، اقدامات عملی انجام دهند. در صورت ادامه چنین تخلفاتی، این نظام خود را مکلف میداند که در مورد چنین گزارشهای بیاساسی که قصد مغشوشکردن اذهان را دارند، اقدامات مقتضی را انجام دهد.