سخنرانی وزیر امور خارجه در هفتمین نشست فارمت مسکو

بسم الله الرحمن الرحیم
الحمدلله رب العالمین والصلاة والسلام علی محمد وعلی آله واصحابه اجمعین، وبعد،
جناب سرگی لاوروف، وزیر امور خارجهٔ فدراسیون روسیه، نمایندگان محترم کشورهای عضو و مهمان فارمت مسکو، خانم‌ها و آقایان!
صبح شما بخیر،

در ابتدا از حکومت محترم فدراسیون روسیه تشکر می‌کنم که برای اولین بار افغانستان را به‌عنوان عضو در فارمت مسکو دعوت کرده است. همچنان از دولت فدراسیون روسیه و به‌ویژه آقای سرگی لاوروف، وزیر امور خارجه، به خاطر میزبانی، مهمان‌نوازی و استقبال گرم، سپاس ویژه می‌کنم.

با اغتنام از فرصت، از فدراسیون روسیه قدردانی می‌کنم که با اقدامی شجاعانه، امارت اسلامی افغانستان را به‌رسمیت شناخت. این گام بی‌سابقه راه را برای همکاری‌های عملی بی‌نظیر میان ما گشود.
همان‌طور که می‌دانید، نشست قبلی ما در فارمت مسکو در تاریخ ۴ اکتوبر ۲۰۲۴ برگزار شده بود. از آن زمان تاکنون، تغییرات قابل توجهی در منطقه و جهان رخ داده است، اما خوشبختانه روابط افغانستان با منطقه قوی‌تر از پیش شده و به‌سوی استحکام بیشتر در حرکت است. این امر نشان‌دهندهٔ درک مناسب و حسن نیت جهان بیرونی نسبت به افغانستان است.

حضار محترم!

ما در زمانی گرد هم آمده‌ایم که موجی از تغییرات و تحولات در منطقه و جهان جریان دارد. برای من، آنچه بیش از همه برجسته و قابل توجه است، این است که در چنین زمانی، روابط ما با شما به‌سوی اعتماد و اطمینان بیشتر پیش می‌رود. نشست امروز ما نشانه‌ای آشکار از این موضوع است.
طی بیش از چهار سال گذشته، حاکمیت امارت اسلامی افغانستان پیشرفت‌های بی‌سابقه‌ای در بخش امنیت، سیاست خارجی و اقتصاد به‌دست آورده است که جهان به طور کلی و نمایندگان کشورهای حاضر در اینجا نباید آن را نادیده گیرند.

با آمدن امارت اسلامی، چالش‌های امنیتی بی‌سابقه‌ای به ما به ارث رسید. داعش، مافیای مواد مخدر، قاچاق اسلحه و سایر مواردی که کشور ما را از منطقه و جهان منزوی کرده بود، امروز به بهترین شکل مدیریت شده‌اند. افغانستان اکنون به‌جای چالش امنیتی، به شریک ثبات منطقه‌یی و فرصتی برای پیشرفت اقتصادی تبدیل شده است.

حضار محترم!

با استفاده از این فرصت، می‌خواهم توجه ویژهٔ شما را به موضوع امنیت افغانستان جلب کنم. ابتدأ باید روشن باشد که موضوع امنیت در منطقهٔ ما با آمدن امارت اسلامی ایجاد نشده است. مسائل امنیتی منطقه بیش از چهار دهه سابقه دارند. حضور خارجی در افغانستان طی بیست سال گذشته و همکاری برخی کشورهای منطقه با این حضور نامشروع، عامل اصلی مشکلات امنیتی بود. خوشبختانه در چهار سال گذشته، تمامی عوامل ناامنی در افغانستان از بین رفته است. دیدگاه ما این است که با این پیشرفت مثبت همکاری شود و بهتر مدیریت گردد تا اشتباهات گذشته تکرار نشوند. منطقهٔ ما نباید بار دیگر قربانی محاسبات نادرست و سیاست‌های ناقص شود.
می‌دانید که مدتی پیش بیانیه‌ای مشترک از سوی چند کشور منتشر شد که در آن به حضور گروه‌های مختلف در افغانستان اشاره شده بود. می‌خواهم به صراحت بگویم که هیچ گروهی در افغانستان وجود ندارد که از خاک افغانستان برای ایجاد مشکل به سایر کشورها استفاده کند.

امیدوارم مسئولین کشورهای متأثر از ناامنی، مسوولیت خود را به‌دوش گیرند. با تأسف باید بگویم که برخی طرف‌ها فعالانه تلاش می‌کنند به‌جای تحسین از آرامش و امنیت به‌وجود آمده در چهار سال گذشته، افغانستان را به‌عنوان تهدیدی برای منطقه معرفی کنند.

من این تلاش‌ها را به شدت محکوم می‌کنم و از همه کشورها می‌خواهم که در مورد افغانستان، بر اساس واقعیت‌های عینی و اطلاعات خود، موضع مستقل اتخاذ کنند تا بتوانیم راهکار عملی و مؤثری برای مشکلات منطقه دریابیم.
اطلاعات ما نشان می‌دهد که اخیراً داعش و برخی گروه‌های دیگر مراکز تجهیز و آموزش در سایر کشورهای منطقه ایجاد کرده‌اند که برای حکومت افغانستان نگران‌کننده است.
همچنان، با توقف کشت مواد مخدر در افغانستان، کشت، تولید و قاچاق مواد مخدر به‌صورت بی‌سابقه‌ای در خارج از افغانستان افزایش یافته است. کشورهای منطقه باید به‌صورت مستقل تحقیقات و بررسی این موضوعات را آغاز کنند.

حضار محترم!

در بخش اقتصادی، می‌خواهم بگویم که امارت اسلامی افغانستان برای اولین بار استراتژی پنج‌سالهٔ توسعهٔ ملی را اعلام کرده است که اجرای آن، از طریق تقویت بخش تولیدی، سرمایه‌گذاری، صادرات و توسعه زیرساخت‌ها، پایه‌های اقتصاد را قوی‌تر خواهد کرد.
چهار سال گذشته، سفر مثبت ما به‌سوی پایداری اقتصادی دستآوردهای قابل توجهی داشته است. می‌خواهم به برخی از مهم‌ترین آن‌ها اشاره کنم:
۱. تولید ناخالص داخلی
در آغاز امارت اسلامی، تولید ناخالص داخلی کشور حدود ۱۴.۴ میلیارد دالر بود؛ اکنون این رقم به ۱۷.۴ میلیارد دالر رسیده است که نشان‌دهندهٔ رشد اقتصادی سالانهٔ حدود ۳ درصد و تقویت بخش تولیدی، بازار داخلی و مدیریت بهتر سیستم عواید است.
۲. توسعهٔ صادرات
صادرات افغانستان در چهار سال گذشته از ۷۰۰ میلیون دالر سالانه به ۲ میلیارد دالر رسیده و اکنون محصولات افغانستان به ۷۰ کشور جهان صادر می‌شود که نشانهٔ بارز دسترسی به بازارهای جهانی و افزایش عواید خارجی است.
۳. افزایش واردات و قدرت خرید
در مقایسه با سال ۲۰۲۰، واردات ما از ۶.۵ میلیارد دالر به ۱۲ میلیارد دالر در سال افزایش یافته است که نشانهٔ تقویت مصرف داخلی و قدرت خرید مردم بوده و شاخصی از بهبود فعالیت اقتصادی و سطح زندگی است.
۴. استقلال مالی بودجه
امارت اسلامی اکنون تمام مصارف دولتی را از منابع بودجه داخلی تأمین می‌کند. در گذشته، سالانه ۴ تا ۶ میلیارد دالر کمک خارجی در مصارف دولت شامل بود؛ اکنون گام‌هایی مهم به‌سوی استقلال مالی برداشته‌ایم و بودجهٔ عادی و انکشافی سالانه کاملاً از عواید داخلی تأمین می‌شود.
۵. سرمایه‌گذاری خارجی و تعهدات
در چهار سال گذشته، تعهدات سرمایه‌گذاری به ارزش ۲۱ میلیارد دالر دریافت شده که تاکنون ۷ میلیارد دالر آن به سرمایه‌گذاری عملی تبدیل شده است. این سرمایه‌گذاری‌ها در زیرساخت‌ها، انرژی، معادن و پروژه‌های تولیدی، رشد پایدار را تضمین می‌کند.
۶. توسعهٔ تولید صنعتی
در سال ۲۰۲۰، حدود ۳۵۰۰ کارخانهٔ صنعتی در افغانستان فعال بود؛ اکنون تعداد کارخانه‌ها به بیش از ۶۰۰۰ رسیده است که نشان‌دهندهٔ توسعهٔ بخش تولیدی، افزایش تولید داخلی و ایجاد فرصت‌های شغلی است.

موارد فوق نتیجهٔ تلاش‌های چهار سال گذشتهٔ ما برای ثبات و پیشرفت اقتصادی افغانستان است. این پیشرفت‌های قابل توجه نشان می‌دهد که افغانستان بیش از هر زمان دیگری برای سرمایه‌گذاری و توسعه در موقعیت مناسبی قرار دارد. اما متأسفانه، تحریم‌های اقتصادی برخی کشورها و سازمان‌های بین‌المللی مانع شکوفایی بیشتر اقتصاد افغانستان شده است. حدود ۹ میلیارد دالر دارایی ما هنوز منجمد است و تحریم‌ها توانایی ما برای رشد اقتصادی و رقابت آزاد را تحت تأثیر قرار داده است. از شما می‌خواهم که در جامعهٔ بین‌المللی، مسوولیت خود را برای آزادسازی دارایی‌های افغانستان و رفع تحریم‌ها ادا کنید.
خانم‌ها و آقایان!

چهار سال پیش، ما تعامل با جهان را از صفر آغاز کردیم. به همه کشورهای جهان پیام دادیم که می‌خواهیم بر اساس سیاست متوازن و اقتصادمحور، افغانستان را بخشی از جامعهٔ بین‌المللی سازیم. کشورهای منطقه این پیام را به‌خوبی دریافت کردند و امروز با همه کشورهای منطقه روابط نزدیک و دوستانه داریم. همچنان، سایر کشورها نیز به این درک نزدیک شده‌اند که تعامل سیاسی، تنها گزینه برای روابط با افغانستان است.

یک بار دیگر تأکید می‌کنم که امارت اسلامی افغانستان نه‌تنها با کشورهای منطقه، بلکه با همه کشورهای جهان، بر اساس احترام متقابل و در نظر گرفتن ارزش‌های خود، خواهان روابط خوب است. ما می‌خواهیم با همه کشورها روی مشترکات کار کنیم و دربارهٔ مسائل اختلافی، گفت‌وگو و بحث ایجاد کنیم. به باور ما، مذاکرات، نشست‌ها و تعامل مثبت، تنها راه اعتمادسازی و حل مسائل است. حضار گرامی!

با اغتنام از استفاده، چند پیشنهاد مشخص دارم:
۱. از همهٔ شما می‌خواهم که به موضوع افغانستان با درنظرداشت واقعیت‌های عینی و از زاویهٔ مستقل و منصفانه نگاه کنید. تلاش‌های حکومت افغانستان در بخش امنیت، اقتصاد و ثبات سیاسی منطقه نباید نادیده گرفته شود.
۲. با توجه به اینکه به‌رسمیت‌شناختن امارت اسلامی از سوی فدراسیون روسیه اقدام مثبتی بود، امیدواریم که از این فارمت و نشست‌های مشابه برای تشویق سایر کشورها به‌سوی همکاری‌های عملی با افغانستان استفاده شود.
۳. امارت اسلامی قاطعانه مصمم است که افغانستان را به نقطهٔ اتصال و پیشرفت اقتصادی منطقه تبدیل کند. اکنون زمان مناسبی است که به‌جای تمرکز بر مشکلات، به تعامل اقتصادی اولویت دهیم.
۴. در مبارزه با مواد مخدر، لازم است همکاری مشترک منطقه‌یی‌ ایجاد شود تا بتوانیم این پدیدهٔ شوم را از همه کشورهای منطقه پاک کنیم. امارت اسلامی افغانستان برای هرگونه همکاری ممکن در این زمینه آماده است.

در پایان، لازم می‌دانم که به درد مردم مظلوم فلسطین اشاره کنم. با تأسف فراوان، نظم جهانی حاکم در جلوگیری از مظالم جاری بر کودکان، زنان و بزرگ‌سالان بی‌گناه غزه ناکام مانده است. این وضعیت، فلسفهٔ حقوق بشر و نهادهای بین‌المللی مانند سازمان ملل را با پرسش بزرگی مواجه کرده است.

امیدوارم پیشرفت‌های جاری در مذاکرات به نتیجه‌ای ملموس منجر شود که مردم فلسطین بتوانند در کنار حق تعیین سرنوشت خود، زندگی آرامی داشته باشند.

بار دیگر از بازیگران منطقه و جهان که می‌توانند جلو ظلم و نسل‌کشی در غزه را بگیرند، می‌خواهم اقداماتی عملی انجام دهند تا مسوولیت خود را در این موضوع مهم ادا کنند.

سپاس از توجه تان.